The Story Behind the Legend of Kogtong
Ched Grant Project - Southern Leyte Folk Literature Collection Outputs
May isa ka-lugar sa ____________ gitawag ug Kogtong. Malinaw nga lugar ug daplin sa dagat. Ang wala mahibaw-an sa kadaghan, nay sikreto kung nganu Kogtong ang tawag sa lugar.
Adto sa may kilid sa punta, sa may pangpang, adto sa ilawm niini, naay daku kaaju nga buho nahimutang adto. Ang naasoy nga buho, usa kuno ka-agianan sa usa ka-daku kaaju nga isda nga gitawag sa atoa nga Kugtong. Gituohan kini nga nakasujop ug bata sa isa ka-higayon. Pero walay makapamatuod ani. Samot na kay gipamatuod sa lumulupyo adto nga lugar nga hapon na kini mugawas kay nmag-basin kung naa ba mga mananagat ug mamaroto.
T: Ginganlan Kugtong diha kay naa may arang ka dakong bangag, ing-ana ba ing-ani pultahan arang dakoa.
Sir Max: Murag langub?
T: oo, naas ilawm dagat.
Sir Max: Di makit-an dihas baybayon?
T: Aww di, ug maligo ka nahh pwede makit-an nimo kay sauna kuno panahon ba kadtong sa atong mga apohan kay diha namujos Lilang, Taga Maasin man gihapon to mga Santiago-Carbonilla mao kunoy puy-anan sa isda nga Kugtong ka ka anang isda nga Kugtong?
Sir Max: Murag kanang man siguro Lapu-lapu?
T: Kanang dagko na.
V: Kanang dagkong ba-ba?
T: oo, kana lageng dagkong ba-ba. Nahh mulutaw kuno nag panahaon ug mahapn na kay minus paman lageg taw niadto ja adto kauli anang bangag nga kadako, dakoa na nga bangag ha. Ing-ani siguro ini kana diha bongbong pikas dako pa gani siguro to habog, habog pa kaju ug maligo ka didto pwede nimo matan-aw nimo, naa raman naa ra juds kilid anang punta, pangpang ni diri naa ra diha, didto arang lawm man ang diri lawm gihapon kay kantil man, pero nay history diha nga ang ngalan nga Kugtong gumikan atong isda naa mag uli dihas buhu.
Sir Max: Kadtong storya nga didto ako rang iconfirm ba nga naa kunoy bata nasuyop diha.
T: Aww wa to,ajaw tuo ana, wa. Molutaw laman to bag-ong hapon kadtong Kugtong, mangalig naay managat ba mamaroto pero way gikaon
Sir Max: Kadtong storya Tay nga nay kadtong bagtuba ug saging didtos marayag kay nigawas kuno diha.
T: Ahh ajaw tuu ana dong, hinambog man na. Kanang tag linaw dihas.. dinhis kaanha namos Maliko? Ibabaw sa Marayag ba Maliko kanang katapusan bayro sa bukid. Naay nganlan diha ug Vito taga Linaw, tag linaw ba mao nay ilnag gi..kay kana lageng mga dagkong lim-aw sa bukid basta naas lasang kanang blue man kay naglagdong man gud mao tong ilang…kuan kay gihugan us aka abaca ka kuan ka anang abaca?
Sir Max: Kanang kuan sa saging?
T: lapnis lage…. Gisumpay sumpay ba, gitagak kuno didto wa jud kuno ni tugdan ja pagsumpay napud diha kunos Kugtong gatunga. Pangpang man na diha. Marayag?