Black Magic

Ched Grant Project - Southern Leyte Folk Literature Collection Outputs

Dihay usa ka laki nga ginganlan ug Balones. Kini si Balones nailhan kini sija nga adunay urasyunis nga bisan pag unsaun sija dili jud kini mamatay. Tungud ni kay sija ang gibinlan sa urasyunis sa tulu ka taw sauna nga naay gahum gamit ang ilang mga urasyunis nga ilang gigamit sa dautan.

Sulti sa mga karaang taw sauna nga ang maung tulu ka tawu mga tagulilung u mga laagan ug bisag asa ra kini sila maghimug dautan. Unja pagkamatay sa tulo ka gamhanang mga tawu, ang ila gibinlan sa ilang urasyunis mau si Balones.

Kini si Balones, usa pud kini ka dautang tawu. Mubuhat pud kini sija ug mga dautang binuhatan gamit ag ijang urasyun. Usa ka adlaw, nadakpan sija sa mga Amerikano ug ila sijang gipusil. Piru sa wa damha, si Balones mipatung sa batu ug wa jud madutli sa ilang bala. Maung ilang gibuhat gikapila nila ug pusil si Balones piru wa gihapun kini mamatay.

Maung sa pagdagan sa panahun nagabuhat lamang gihapun si Balones ug kadautan. Usa ka adlaw, dihay baji nga nangursunada nga undangun ang ijang kadautan. Maung sa ilang pagkita, ijang planu nga isumpa si  Balones ug miingun kini “kung di gani ku mamatay karun, hutdun nahu ag mga taw sa atung lugar, ahung ipamahaw ang Kinachawa paniudtu ag Pinut-an ug ahung panihapun ang Esperanza.

Ang maung baji wala mahdluk ug ija jud gipusil kadaghan si Balones ug kini namatay. Si Balones usa ka dautan nga taw piru wa mag dugay ang ija kadautan kay naa pay mas gamhanan kanija ug mau na ang atung Ginuu.

ISTURYA-ISTURYA

Tatay: kadtung bang isturya nga kadtung kuan mga urasyinis bah.

Enumerator: ah mga urasyin.

Tatay: oh, unja tulu tu sila ka urasyunis unja gi ang ilang urasyun gikuan sa dautan na binuhatan.

Tatay: nanulis sila

Enumerator: awh, wa gikuan sa maaju.

Tatay: uh ky may tanggulilung man lagi sila.

Enumerator: ui mau ba?

Tatay: Di gani tu makit-an manud ug bangku.

Enumerator: peru wah ka adtu tay ky mangaju tah?

Nanay: Patay naman pud.

Enumerator: ah patay na ang nagkuan ana.

Tatay: dugay na, maunang kabilin nila diha maunang gihinganlan ug ka Balones diha sa pilakan. Nakadungug ka ni ka Balones?

Enumerator: asa mana dapit tay? Dinhi gihapun nang lugara?

Tatay: : gikan sa pinut.an sa ikaduha ka tulay.

Enumerator: ah, kadtung amung, bag.ung tulay ur daan na nga tulay.

Tatay: bag-ung tulay pinut.an dira.

Enumerator: uh

Tatay: naa may, awh tulu d i ky naa pas unahas suba gitulajan diha.

Enumerator: kanang bag-ug tulay.

Tatay: uh kanang di pa ta mu aris mintiryu.

Enumerator: uh.

Tatay:  naa pay usa nga gitawag namug kaBalones, uh mau na diha tu ang urasyunis nga mingtutung tu sija sa batu ku dli man lagi sija madutlan ug bala.

Enumerator: mau bah?

Tatay: ky saktu man lagi kuang kinaadman bah.

Enumerator: uh, piru tahas-mtahas man lagi na tay nuh?ah lisud kaaju.

Tatay:  kuan nga daghana mang bala nausik sa kadtung amerkanu man siguru tung ming pusil nija ur pariha raba natu. Wah man jud madutli.

Enumerator: unja?

Tatay: anja hantud nga nakakita sila ug baji, kay mikaun, tau ma lagi ta mu kaun man lagi ug           Kan-un.

Enumerator: awh uh.

Tatay: pagpusil sa baji, singgit ang baji usa dungana nila pusil tung laki nga nganlag Balones.

Enumerator:  awh mau ba! Mau nay sumpa?

Tatay: uh, mauy sumpa nila baje ray nagsumpa adtu tung gipusil hantud napatay sija ky ning, sa wa pa tu mapatay ning singit sija  nga ug mabuhi sija pamahaw kinachawa, paniudtung pinut-an panihapun ang esperanza.

Enumerator:  unsay pasabut ana tay?

Tatay: : hudtung patay ang intiru baryu.

Enumerator: awh mau ba!

Tatay: ang mga tau.

Enumerator:  mau ba.

Tatay: mautung isturyaha lagi nija.

Enumerator: nija?

Tatay: uh.

Enumerator: wa puy lami.

Tatay: mau tung napatay lagi sija ky dautan man ijang binuhatan.

Enumerator: awh..

Tatay: naa man guy arang pa natu kanang ginoo, wa may laing labaw.

Enumerator: uh,way makakuan sa ginoo natu way makalabaw.

Tatay: maung mga isturyaha.